T.C. Mİllî Eğİtİm BakanlIğI
TRABZON / ORTAHİSAR - Cudibey Ortaokulu

İBRAHİM CUDÎ EFENDİ (1863-1926)

cudiefendiCudibey Ortaokulu'nun kurucusu ve ilk müdürü Trabzon'lu Muallim İbrahim Cudi Efendi 20 Temmuz 1863 yılında Trabzon'da doğmuştur. Köklü bir eğitim gören Cudi Efendi, Trabzon'un çeşitli kuruluşlarında öğretmenlik ve yöneticilik yapmıştır. Ali Nâki Efendi'nin özel olarak açtığı Mekteb-i Hamidiye'deki ilk öğretmenliğini, Zeytinlik Mektebi kurucusu ve müdürü olarak sürdürmüştür. Bundan başka Cudi Efendi İranlılar için açılan Mekteb-i Nasıri'de, Fransızlara ait Firerler Mektebi'nde, Rum ve Ermeni mekteplerinde, kapanıncaya kadar Askeri Rüştiye'de bazen yöneticilik ve bazen öğretmenlik görevlerinde bulunmuştur. Hatta birkaç görevi birden yürüttüğü de olmuştur. Okullarda yöneticiliği yanı sıra Türkçe, Farsça, Arapça, Tarih, Kıraat gibi dersler okutmuştur.

Eğitimci, ilâhiyatçı, yazar ve şair olarak Cudi Efendi'nin hayatı incelenmeye değer özellikler taşır. O hemen hemen Trabzon'da dönemindeki bütün okullarda öğretmenlik, yöneticilik yapmış bir kişidir. Bu nedenle 'Muallimlik' unvanı kendisine verilen Cudi Efendi'nin adını ebedileştiren en büyük hizmeti ise bugün adını taşıyan 'Cudibey Ortaokulu'nun kurucusu ve ilk müdürü olmasıdır. Onun içindir ki 1928 yılında, hizmetlerine bir saygı örneği olarak, kurduğu "Zeytinlik Mektebi'nin adı 'Cudibey Mektebi' olarak değiştirilmiştir.

Cudi Efendi ilk kitabı olan 'Nevadir-i Nefise' isimli eserini 1887 yılında, son eseri olan 'Lügat-ı Cudi'yi de 1916 yılında yayınlamıştır. 19 yıllık yayın hayatında çeşitli konularda 20 eser yayınlayan Cudi Efendi'nin eğitimciliği ve tarihçiliği ağır basar. Dini kitaplar, Türkçe okuma kitapları, gramer, sözlük, tercümelerden oluşan bütün bu eserlerinin editörlüğünü Trabzon'lu kitabi Hamdi Efendi yapmıştır. Cudi Efendi'nin eserleri şunlardır:

1. Nevadir-i Nefise

2. Teshil-i Elifbayı Osmani

3. Resimli Elifbayı Osmani

4. El Kenzü'l Esnâ Fi Şerhi'l Esmâ Ül Hüsnâ

5. Rehberi Avamil

6. Kıraat ve İmlâ

7. Teshil-i Sarf-ı Osmanî

8. İlk Talim-i Kıraat

9. Ulûm-U Diniye Dersleri

10. Kıraat-i Türkiye

11. Talimi Kıraat

12. El Hayt-ul Ebyaz (Ramazan Vaizi)

13. Tarih-i Enbiya ve İslam

14. Küçük Tarih-i Enbiya ve İslam

15. Et-Teraif-ü Vez-zeraif (Latif ve Zarif Fıkralar)

16. Lugat-ı Cûdi

17. Talim-i Haddi Osmani


Kaynak: ALBAYRAK, H. (1988). Kuruluşunun 100. Yılında Cudibey İlkokulu, Erol Ofset Dizgi Baskı, Trabzon.

Paylaş Facebook  Paylaş twitter  Paylaş google  Paylaş linkedin
Yayın: 08.01.2013 - Güncelleme: 29.04.2022 11:08 - Görüntülenme: 7123
  Beğen | 1  kişi beğendi